Persbericht
Hoenderloo, 28 februari 2013
Provincies en TBO’s vangen inzake aankoopsubsidies bot bij Hof in Luxemburg
Wederom een juridische nederlaag voor de Provincies en Terrein Beherende Organisaties (TBO’s) bij hun pogingen om te ontkomen aan gelijkberechtiging bij de verwerving en het beheer van natuurgronden. Het Gerecht van de Europese Unie geeft hen nul op het rekest. Beroepen ingesteld tegen de Commissiebeslissing inzake aankoopsubsidies voor natuurgrond van 13 juli 2011 zijn niet ontvankelijk verklaard. De weg ligt open voor terugvordering van onrechtmatige staatssteun die in het verleden werd uitgekeerd aan de TBO’s.
HOENDERLOO Sinds haar oprichting in 2009 zet de Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters (VGG) zich actief in voor de gelijke behandeling van alle particuliere grondbezitters in Nederland. Aanleiding hiervoor is dat de Nederlandse overheden sinds jaar en dag de zogenaamde TerreinBeherende Organisaties (TBO’s), zoals Vereniging Natuurmonumenten en de Provinciale Landschappen, bevoordelen bij de verwerving en het beheer van natuurgronden. Dit gebeurt onder andere door aan de TBO’s op grote schaal subsidies te verstrekken voor de aankoop van gronden en door aan hen gronden door te leveren om niet of onder de marktwaarde. Andere particuliere grondeigenaren komen niet in aanmerking voor deze steun en worden daardoor stelselmatig buiten spel gezet – dit terwijl zij een belangrijke private bijdrage kunnen leveren aan de natuurontwikkeling in Nederland.
In het licht van deze flagrante discriminatie en concurrentievervalsing werd eind 2008 een staatssteunklacht ingediend bij de Europese Commissie. Mede onder druk van de VGG besloot de Nederlandse overheid uiteindelijk om de aankoopsubsidieregeling (althans voor de toekomst) te verruimen naar alle geïnteresseerde natuurbeheerders en niet langer te beperken tot de TBO’s. De nieuwe subsidieregeling werd in 2010 bij de Commissie aangemeld. In juli 2011 maakte de Commissie haar besluit bekend. Enerzijds besloot de Commissie dat de aankoopsubsidies als ‘staatssteun’ moeten worden beschouwd. De Commissie bevestigde daarbij, net als in eerdere zaken, dat natuurbeheerders als ‘ondernemingen’ moeten worden beschouwd aangezien zij diverse economische activiteiten beoefenen (vb. toerisme, houtkap, jacht, landbouw, erfpacht, woningen, etc. etc.). Anderzijds besloot de Commissie dat de steunregeling, gelet op haar doel (natuurbeheer) met de interne markt verenigbaar was en werd de aangemelde regeling finaal goedgekeurd.
Kort na de beslissing van de Commissie tekenden de Provincies en de TBO’s beroep aan tegen de Commissiebeslissing bij het Gerecht in Luxemburg om de kwalificatie van natuurbeheerders als ‘ondernemingen’ te betwisten. Door deze kwalificatie te betwisten, hoopten de provincies en de TBO’s met name de TBO’s aan de toepassing van de staatssteunregels te onttrekken. Op die manier zou de klok opnieuw worden teruggedraaid en zouden de Nederlandse overheden opnieuw vrij spel krijgen om de TBO’s te bevoordelen via aankoop- en beheerssubsidies, dit ten koste van andere particuliere terreinbeheerders (en ten koste van de Nederlandse belastingbetaler). Oene Gorter, voorzitter van de VGG, legt uit: ‘De overheid moet steeds meer bezuinigen, ook op natuur. Het is opmerkelijk dat de provincies de onhoudbare bevoordeling van de TBO’s willen voortzetten.’
Met haar Beschikking van 19 februari 2013 geeft het Gerecht van de EU de Provincies en TBO’s echter nul op het rekest. Het Gerecht stelt onomwonden dat de Provincies en de TBO’s niet het vereiste procesbelang hebben om te betwisten dat natuurbeheerders (m.i.v. de TBO’s) ‘ondernemingen’ zouden zijn die onder de toepassing van de staatssteunregels vallen. De analyse van de Commissie blijft met andere woorden overeind. Dat de provincies en de TBO’s zich al steeds veel zorgen maken over deze analyse, blijkt uit interne stukken die de VGG door middel van een Wob-procedure heeft gekregen. Zij realiseren zich dat honderden miljoenen euro’s teruggevorderd kunnen worden van de TBO’s.
Gelet op het besluit van het Gerecht lijkt de weg nu open te liggen voor een verdere afhandeling van de klacht inzake onrechtmatige steun die onder de oude subsidieregeling aan de TBO’s werd uitgekeerd. De VGG zal er bij de Europese Commissie op aandringen dat de klacht op korte termijn wordt behandeld en dat onwettige staatssteun door de Nederlandse autoriteiten wordt teruggevorderd van de TBO’s. Ook zal de VGG, indien de bevoordeling van TBO’s aanhoudt, zo nodig een procedure aanspannen bij de Nederlandse rechter. De VGG blijft echter bereid om met de betrokken overheden en TBO’s een oplossing buiten rechte te bereiken.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de heer drs. Oene O. Gorter, voorzitter Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters (VGG), tel: 06-22506636, email: oogorter@landgoedwelna.nl. Zie ook www.vereniginggg.nl.
Persbericht VGG 28-2-2013